ज्येष्ठ कम्युनिस्ट नेते सीताराम येचुरी यांचे निधन

नवीदिल्ली : सीताराम येचुरी यांना 19 ऑगस्ट 2024 रोजी एम्स दिल्ली येथील आपत्कालीन औषध विभागात दाखल करण्यात आले होते आणि सप्टेंबरमध्ये त्यांची प्रकृती गंभीर झाल्यानंतर त्यांना श्वसनाच्या आधारावर ठेवण्यात आले होते, असे सीपीआय(एम) च्या निवेदनात म्हटले आहे. त्याला न्यूमोनिया सारखी छातीच्या संसर्गाची लक्षणे दिसून आली आणि 12 सप्टेंबर रोजी वयाच्या 72 व्या वर्षी तीव्र श्वसन संसर्गामुळे त्याचा मृत्यू झाला. त्यांचे शरीर त्यांच्या कुटुंबीयांनी अध्यापन आणि संशोधनासाठी एम्सला दान केले होते.

राजकीय कारकीर्द

सीताराम येचुरी (१२ ऑगस्ट १९५२ - १२ सप्टेंबर २०२४) हे भारतीय मार्क्सवादी राजकारणी आणि भारतीय कम्युनिस्ट पक्षाचे (मार्क्सवादी) सरचिटणीस होते, जे १९९२ पासून सीपीआय(एम) च्या पॉलिटब्युरोचे सदस्य होते. पूर्वी, ते होते. 2005 ते 2017 पर्यंत पश्चिम बंगालमधून राज्यसभेचे खासदार.

येचुरी 1974 मध्ये स्टुडंट्स फेडरेशन ऑफ इंडिया (SFI) मध्ये सामील झाले. एका वर्षानंतर, ते कम्युनिस्ट पार्टी ऑफ इंडिया (मार्क्सवादी) मध्ये सामील झाले

येचुरी यांना आणीबाणीच्या काळात 1975 मध्ये जेएनयूमध्ये विद्यार्थी असताना अटक करण्यात आली होती. अटक होण्याआधी तो काही काळ भूमिगत झाला, आणीबाणीचा प्रतिकार करत होता. आणीबाणीनंतर, ते एका वर्षात (1977-78) तीनदा JNU विद्यार्थी संघाचे अध्यक्ष म्हणून निवडून आले.[8] येचुरी यांनी प्रकाश करात यांच्यासमवेत जेएनयूमध्ये डाव्या विचारसरणीची स्थापना केली.

1978 मध्ये, येचुरी यांची SFI चे अखिल भारतीय सहसचिव म्हणून निवड झाली आणि पुढे ते SFI चे अखिल भारतीय अध्यक्ष बनले. ते SFI चे पहिले अध्यक्ष होते जे केरळ किंवा बंगालचे नव्हते. 1984 मध्ये त्यांची सीपीआय(एम) केंद्रीय समितीवर निवड झाली. 1985 मध्ये, पक्षाच्या घटनेत बदल करण्यात आला आणि एक पाच सदस्यीय केंद्रीय सचिवालय निवडले गेले, ज्यामध्ये तरुण दिग्गजांचा समावेश होता - ते, प्रकाश करात, सुनील मोईत्रा, पी. रामचंद्रन आणि एस. रामचंद्रन पिल्लई - पॉलिट ब्युरोच्या निर्देश आणि नियंत्रणाखाली काम करण्यासाठी.  त्यांनी 1986 मध्ये SFI सोडले. त्यानंतर 1992[10] मध्ये चौदाव्या काँग्रेसमध्ये ते पॉलिट ब्युरोमध्ये निवडून आले आणि 19 एप्रिल 2015 रोजी विशाखापट्टणम येथे पक्षाच्या 21व्या पक्ष काँग्रेसमध्ये CPI(M) चे पाचवे सरचिटणीस म्हणून निवडले गेले. ते आणि पॉलिटब्युरो सदस्य एस. रामचंद्रन पिल्लई हे या पदासाठी आघाडीवर होते परंतु पिल्लई यांनी माघार घेतल्यावर सर्वानुमते त्यांची निवड करण्यात आली. 2005 ते 2015 पर्यंत सलग तीन वेळा हे पद भूषविलेल्या प्रकाश करात यांच्यानंतर ते आले. एप्रिल 2018 मध्ये हैदराबाद येथे झालेल्या 22 व्या पार्टी काँग्रेसमध्ये त्यांची पुन्हा सीपीआय(एम) चे सरचिटणीस म्हणून निवड झाली. एप्रिल 2022 मध्ये कन्नूर, केरळ येथे झालेल्या 23 व्या पार्टी काँग्रेसमध्ये सीपीआय(एम) चे सरचिटणीस म्हणून तिसऱ्यांदा त्यांची निवड झाली.

येचुरी हे माजी सरचिटणीस हरकिशनसिंग सुरजीत यांचा युती उभारणीचा वारसा जपणारे मानले जात होते. 1996 मध्ये संयुक्त आघाडी सरकारसाठी समान किमान कार्यक्रमाचा मसुदा तयार करण्यासाठी त्यांनी पी. चिदंबरम यांच्यासोबत काम केले आणि 2004 मध्ये संयुक्त पुरोगामी आघाडी सरकारच्या स्थापनेदरम्यान युती-बांधणी प्रक्रियेचा सक्रियपणे पाठपुरावा केला. त्यांच्या राजकीय कारकिर्दीच्या सुरुवातीपासून ते धर्मनिरपेक्ष लोकशाहीवादी लोकाभिमुख सरकार उभारण्यात मोलाची भूमिका बजावत होते

येचुरी पक्षाच्या आंतरराष्ट्रीय विभागाचे प्रमुख होते, आणि पक्ष त्यांना बहुतेक समाजवादी देशांच्या पक्ष परिषदांमध्ये बंधुत्व प्रतिनिधी म्हणून नियुक्त करत असे,एक विपुल लेखक, त्यांनी अनेक पुस्तके लिहिली आणि हिंदुस्तान टाईम्ससाठी पाक्षिक स्तंभ लेफ्ट हँड ड्राइव्ह लिहिला, जो मोठ्या प्रमाणावर प्रसारित केला जातो त्यांनी 20 वर्षे पक्षाचे पाक्षिक वृत्तपत्र पीपल्स डेमोक्रसीचे संपादन केले.

सीताराम येचुरी यांना राजकीय नेत्यांनी वाहिली श्रद्धांजली

 पीएम मोदी म्हणाले - ते डाव्यांचे प्रमुख प्रकाश होते 

भारताच्या राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू यांनी इन्स्टाग्रामवर लिहिले की, सीताराम येचुरी यांच्या निधनाची बातमी कळताच दु:ख झाले. प्रथम विद्यार्थी नेता आणि नंतर राष्ट्रीय राजकारणात संसदपटू म्हणून त्यांची वेगळी आणि प्रभावी ओळख होती. वचनबद्ध विचारसरणी असूनही त्यांनी पक्षाच्या सीमा ओलांडल्या आणि मैत्री केली. सीताराम येचुरी यांना राजकारण्यांनी वाहिली श्रद्धांजली, राहुल गांधी म्हणाले की ते भारताच्या कल्पनेचे रक्षक आहेत. ज्येष्ठ नेते आणि मार्क्सवादी कम्युनिस्ट पक्षाचे सरचिटणीस सीताराम येचुरी यांच्या निधनानंतर राजकारण्यांनी शोक व्यक्त केला आहे. पंतप्रधानांनी X वर लिहिले. ते डाव्या विचारसरणीचे प्रमुख प्रकाशक होते आणि राजकीय स्पेक्ट्रम ओलांडून संपर्क साधण्याच्या क्षमतेसाठी ते ओळखले जात होते. प्रभावी संसदपटू म्हणूनही त्यांनी आपला ठसा उमटवला. या दु:खाच्या काळात माझे विचार त्यांच्या कुटुंबियांसोबत आणि चाहत्यांसोबत आहेत. जाहिरात भारताच्या राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू यांनी इन्स्टाग्रामवर लिहिले की, सीताराम येचुरी यांच्या निधनाची बातमी कळताच दुःख झाले. प्रथम विद्यार्थी नेता आणि नंतर राष्ट्रीय राजकारणात संसदपटू म्हणून त्यांची वेगळी आणि प्रभावी ओळख होती. वचनबद्ध विचारसरणी असूनही, त्यांनी पक्षाच्या सीमा ओलांडल्या आणि मैत्री केली. त्यांच्या कुटुंबीयांप्रती माझ्या हार्दिक संवेदना. लोकसभेतील विरोधी पक्षनेते राहुल गांधी यांनी सीताराम येचुरी यांच्या निधनावर शोक व्यक्त केला आहे. त्याने X वर पोस्ट केले की त्याला देशाची सखोल माहिती आहे आणि भारताच्या कल्पनेचा संरक्षक आहे. आमच्यात झालेल्या लांबलचक चर्चा मला चुकतील. या दु:खाच्या प्रसंगी त्यांचे कुटुंबीय, मित्र आणि समर्थकांप्रती माझ्या संवेदना. काँग्रेस सरचिटणीस प्रियांका गांधी यांनीही सीताराम येचुरी यांना श्रद्धांजली वाहिली. त्यांनी ट्विटरवर लिहिले की, सीताराम येचुरी यांचे निधन हे आपल्या सर्वांसाठी खूप मोठे नुकसान आहे. त्यांची वर्षांची सेवा आणि देशासाठीचे समर्पण आदरास पात्र आहे. तो नैसर्गिकरित्या सभ्य माणूस होता, ज्याने राजकारणाच्या कठोर जगात संतुलन आणि सौम्यता आणली. त्यांच्या आत्म्याला शांती लाभो आणि त्यांच्या प्रियजनांना या दु:खद घटनेला सामोरं जाण्याची शक्ती आणि धैर्य मिळो. काँग्रेस संसदीय पक्षाच्या अध्यक्षा सोनिया गांधी यांनी माकपचे सरचिटणीस आणि माजी राज्यसभा खासदार सीताराम येचुरी यांच्या निधनाबद्दल शोक व्यक्त केला. ते म्हणाले की, सीताराम येचुरी यांच्या निधनाने खूप दु:ख झाले आहे. 2004-08 पासून आम्ही एकत्र काम केले आणि तेव्हापासून निर्माण झालेली मैत्री त्यांच्या शेवटच्या दिवसांपर्यंत टिकून राहिली. आपल्या देशाच्या राज्यघटनेच्या मूल्यांशी ते आपल्या वचनबद्धतेवर ठाम होते. ज्याचा त्याच्या प्रास्ताविकात अतिशय प्रकर्षाने समावेश करण्यात आला आहे. आंध्र प्रदेशचे मुख्यमंत्री चंद्राबाबू नायडू यांनी लिहिले की, सीपीआय-एमचे दिग्गज नेते सीताराम येचुरी यांच्या निधनाने मला खूप दुःख झाले आहे. ते भारतीय राजकारणातील सर्वात आदरणीय आवाज होते. मुद्द्यांवर बौद्धिक विचार आणि तळागाळातील लोकांशी त्यांचा संपर्क यासाठी ते ओळखले जात होते. विविध राजकीय पक्षांच्या नेत्यांशी त्यांच्या तीव्र वादविवादांमुळे त्यांना त्यांच्या पक्षाच्या पलीकडेही ओळख मिळाली. त्यांचे कुटुंबीय, सहकारी आणि अनुयायांसाठी माझ्या मनःपूर्वक संवेदना. त्यांच्या आत्म्याला शांती लाभो. कर्नाटकचे मुख्यमंत्री सिद्धरामय्या यांनीही सीपीआय नेते सीताराम येचुरी यांना श्रद्धांजली वाहिली. सीपीआय(एम)चे सरचिटणीस सीताराम येचुरी यांच्या निधनाने मला खूप दु:ख झाल्याचे त्यांनी ट्विटरवर लिहिले आहे. तो एक चांगला माणूस आणि बहुभाषिक अभ्यासक होता. त्यांनी आपल्या ज्ञानाने, शहाणपणाने आणि अटल विश्वासाने सार्वजनिक जीवन समृद्ध केले. त्यांनी UPA-I सरकारला आकार देण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली आणि समान किमान कार्यक्रमाचा मसुदा तयार करण्यात त्यांनी नेतृत्व केले. त्यामुळे महत्त्वाच्या मुद्द्यांवर भारताचा धोरणात्मक दृष्टिकोन बदलला. सिद्धरामय्या यांनी लिहिले की भारत आघाडीच्या स्थापनेतील त्यांची भूमिका आणि राज्यसभेतील त्यांच्या प्रभावशाली हस्तक्षेपामुळे त्यांना राजकीय स्पेक्ट्रममध्ये आदर मिळाला. 2023 मध्ये माझ्या शपथविधी समारंभात त्यांची उपस्थिती ही एक स्मृती आहे. त्यांच्या कुटुंबियांना आणि सहकाऱ्यांबद्दल माझ्या मनःपूर्वक संवेदना. त्यांचा वारसा पिढ्यांना प्रेरणा देत राहील. केंद्रीय अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन. नॅशनल कॉन्फरन्सचे अध्यक्ष फारुख अब्दुल्ला सीताराम येचुरी यांना उपराष्ट्रपती जगदीप धनखर, लोकसभा अध्यक्ष ओम बिर्लामाकपचे सरचिटणीस डी. राजा, तामिळनाडूचे मंत्री उदयनिधी स्टॅलिन, ओडिशाचे माजी मुख्यमंत्री नवीन पटनायक, आरजेडी नेते मनोज झा, काँग्रेस नेते पवन खेडा, डेमोक्रॅटिक प्रोग्रेसिव्ह आझाद पक्षाचे प्रमुख गुलाम नबी आझाद, आदिंनी श्रद्धांजली अर्पण केली .