बंदी छोड उत्सव : अटकेच्या दिवसाचा इतिहास 

 जेव्हा सम्राट जहांगीरने सहाव्या शीख गुरु, गुरु हरगोबिंद साहिबला ग्वाल्हेरच्या किल्ल्यात कैद केले तेव्हा तेथे ५२ हिंदू राजांना आधीच तुरूंगात डांबले गेले होते; त्यानंतर जहांगीर खूप आजारी पडला. सम्राटाचा काजीने त्याला सल्ला दीला की तो आजारी पडला आहे कारण त्याने खऱ्या गुरूला कैद केले आहे. काझीच्या सल्ल्यानुसार कार्यवाही करून, जहांगीरने ताबडतोब गुरुला सोडण्याचा आदेश जारी केला.

परंतु गुरु हरगोबिंद साहिब जी यांनी एकटे जाण्यास त्यांनी नकार दिला. ते म्हणाला की ते तुरूंगातून बाहेर जातील जेव्हा त्यांच्या बरोबर कैद केलेले सर्व ५२ हिंदू राजांनाही सोडण्यात येईल. याठिकाणी जहांगीरने अशी अट घातली की फक्त जे राजे गुरुजींचा थेट भाग किंवा कापड धरतील त्यांनाच राजे गुरुजीसमवेत तुरूंगातून बाहेर जाऊ शकतील.

जहांगीरची हुशारी पाहून गुरुजींनी एक खास झगा ( गाऊन ) बनविला ज्यामध्ये ५२ कळ्या होत्या. अशाप्रकारे, एकेक अंकुर असलेले सर्व ५२ राजे गुरुजींच्या झग्याला असलेल्या ५२ कळ्याना धरून जहांगीरच्या कैदेतून मुक्त झाले. जहांगीरच्या तुरूंगवासापासून मुक्त झाल्यानंतर गुरु हरगोबिंद साहिब जी अमृतसरला परत आले तेव्हा संपूर्ण गुरुद्वारामध्ये दीप प्रज्वलित करून गुरुजींचे स्वागत करण्यात आले आणि हा दिवस 'बंदी छोड दिन उत्सव' म्हणून साजरा करण्यात येते.

संकलन

हरजीत सिंह वधवा-९४२३१६२७२७